ارگونومی یا مهندسی فاکتورهای انسانی چیست

تعداد صفحه : 7 صفحه

قسمتی از متن Word (..docx) :

ارگونومی یا مهندسی فاکتورهای انسانی چیست? ارگونومی یا مهندسی فاکتورهای انسانی از دو کلمه یونانی»Ergo« به معنی کار و «Nomos» به معنی قانون و قاعده مشتق شده است و در لغت به معنای قانون و قاعده کار است. ارگونومی کوششی است در جهت تناسب کار با انسان. هدف اساسی از این علم، بهبود بخشیدن به نحوه کار، روش های کار و وسایل کار و انطباق بخشیدن آنها با خصوصیات روانی و بدن انسان است.    یکی از اصول ساده ارگونومی به این مطلب اشاره دارد که تمام فعالیت ها در محیط کار باید به گونه ای انجام گیرد که سبب کاهش میزان استرس های جسمی و روحی و روانی شود. اگر این استرس ها در محیط کاری بیش ازاندازه و از حد عادی خود تجاوز کند نتایج نامطلوبی نظیر اشتباهات کاری، ایجاد حوادث و کاهش سلامتی جسمی و روانی افراد خواهد داشت. با رعایت اصول ارگونومی، فشار کار و خستگی های بی مورد کاهش می یابد و کارایی افزایش پیدا می کند. ارگونومی (مهندسی فاکتورهای انسانی) عملی نسبتاً جدید است که با علوم مختلف در ارتباط است. ستون فقرات    به طور کلی در کارهای عملی به ویژه درمحیط های کارگاهی و حتی اداری بیشتر ناراحتی های کمر به علت فشاری است که به روی دیسک پدپد می آید. دیسک مانند بالشی است که بین دو مهره متوالی ستون فقرات قرار دارد و درون آن مایع روغنی شکلی وجود دارد که اطراف آن را غشاء محکمی فرا گرفته است. دیسک ها ممکن است شکننده شوند و مایع درون آنها به خارج تراوش کند، این مایع روی نسوج ستون مهره فشار وارد کرده و ایجاد ناراحتی و درد می کند. نشستن غلط و صندلی نامناسب تخریب دیسک ها را تسریع می کند. از دیگر مواردی که موجب آسیب ستون فقرات و دیسک ها می شود کار کردن غلط است، به ویژه هنگام خم شدن به پهلوها دو اثر مخرب پدپد می آید. 1- فشار بیشتری به کمر وارد می آید. 2- دیسکِ بین مهره ها، به طور نامتجانس فشرده می شود (توزیع نامتناسب فشار روی دیسک)    ستون فقرات از33 مهره که به وسیله مفاصل بین مهره های به همدیگر متصل شده اند تشکیل شده است و شامل7 مهره گردنی،5 مهره کمری،12 مهره پشتی،5 مهره متصل به هم بنام استخوان خاجی و4 مهره متصل به هم بنام استخوان دنبالچه ای است. فشار روی دیسک (صفحات بین مهره های) هنگامی که زاویه به100 تا120 درجه افزایش یابد کم خواهد شد. معمولاً کمر درد انسان به علت های زیر به وجود می آید: - نشستن غلط به روی صندلی های نامناسب - بلند کردن اجسام به طریق غلط یا بلند کردن اجسام سنگین و حمل آنها. - بیماری های ستون فقرات، نارسایی های مادر زادی اندامی، فشارهای روانی- استرسی و فقر حرکتی. کاهش فشار مواردی که فشارهای وارده بر ستون فقرات را کاهش می دهد به شرح زیر هستند: - نشستن همراه با انجام گهگاه حرکات ورزشی - به طور صحیح بلند کردن و حمل اشیاء - تمرین های ورزشی و تمرین های تعادل بخش ژیمناستیکی ستون مهره های انسان از بالا به سمت پایین از نظر ابعاد و جسم بزرگتر شده و به ترتیب مهره های پشتی از مهره های گردنی بزرگتر و مهره های کمری از مهره های پشتی بزرگتر هستند. در مرکز مهره ها، حفره یا سوراخی وجود دارد که متحدالمرکز بوده و درست به روی هم چیده می شود به نحوی که تونل یا گذرگاه اختصاصی طناب عصبی یا نخاع را می سازند. توزیع بار بر روی ستون مهره ها به نحوی است که فشار از بالا به پایین بر روی ستون مهره افزایش می یابد و بیشترین فشار در هنگام بلند کردن بار، بر روی مهره های4 و5 کمری به وجود می آید. به همین دلیل است که بیشترین ضایعات در هنگام بلند کردن بار، روی همین مهره ها ایجاد می شود. در صورتی که ستون مهره ها در هنگام بلند کردن بار تحت فشار قرار گیرند آسیب های بین مهره ای ایجاد می شود. دیسک های بین مهره ای دو وظیفه عمده را برای حفاظت از ستون فقرات انسان بر عهده دارند: 1- هنگام وارد شدن ضربه، سبب توزیع ضربه بر روی کل ستون مهره گردیده و سبب تعدیل ضربه می شوند. 2- هنگام خمیدگی و چرخش ازساییدگی مهره ها جلوگیری به عمل می آورند و چنانچه باری را به روش غلط بلند کنیم، دیسک بین مهره ها آسیب دیده و تخریب می شود. علل دردهای پشت را می توان به دو عامل آنی و تدریجی تقسیم کرد: الف - علل آنی:1- بلند کردن اجسام خیلی سنگین2- وارد شدن ضربه به ستون مهره ها ب - علل تدریجی:1- انقباضات طولانی و خستگی شدید عضلات 2- کار کردن و قرار گرفتن در حالتی که ستون مهره ها برای مدت طولانی یا مکرر از وضع طبیعی خارج باشد. حفظ ستون فقرات    نکاتی از ارگونومی را به منظور حفظ ستون فقرات چنین می توان خلاصه کرد: - خم کردن نامتعارف کمر هنگامی که می خواهیم چیز سنگینی را از زمین برداریم می تواند به ستون مهره ها صدمه وارد کند. - حرکت چرخشی تند در حال حمل اجسام سنگین خطرناک است. - با تمرین های ورزشی باید عضلات کمر را تقویت کرد. - هر کسی باید بداند که ستون فقرات را فقط عضلات کمر نگهداری نمی کنند، بلکه عضلات شکم نیز باید تقویت شوند. هر چه عضلات شکم شل تر باشند، به همان میزان فشار بر روی ستون فقرات بیشتر خواهد شد. بنابراین باید عضلات شکم و کمر را با هم تقویت کرد تا فشار بر روی ستون فقرات تقلیل یابد. - حتی الامکان (مثلاً در موقع تماشای تلویزیون) بر روی کمر بخوابید. - بر روی تشک سفت یا زیرانداز سفت بدون استفاده از بالش مرتفع بخوابید. - اجسامی را که می توانید قل داده یا هل بدهید، هرگز حمل نکنید. - وضعیت بدن در حالت نشسته سبب فشار داخلی بیشتری بر دیسک های بین مهره ای نسبت به وضعیت ایستاده می شود. طرز نشستن: