مبانی نظری تحقیق بودجه ریزی عملیاتی

قسمتی از متن:

تعاریف بودجه:

بر حسب تعریفی متعارف و اداری ، در گذشته بودجه حساب پیش بینی دخل و خرج یا درآمد و هزینه های دولت در یک سند مالی واحد برای یک دوره یکساله بود که به تصویب قوه مقننه می رسید و فاقد هرگونه اثرات پویا بر اقتصاد بود . .( الماسی،1387 ، 35)

بودجه عبارت است از یک طرح مالی که در آن نیازمندیهای پولی دولت بطور کلی برای مدت محدودی پیش بینی می شود . ماده 14 قانون برنامه و بودجه در این مورد مقرر کرده است بودجه و برنامه سالانه شامل فعالیتهای جاری و طرحهای عمرانی پیشنهادی دستگاههای وابسته به هریک از وزارتخانه ها باید قبل از ارسال به سازمان برحسب مورد به تایید وزیر مربوطه یا مجمع عمومی و یا بالاترین مسئول دستگاه رسیده باشد.(فرزیب،1376، 77)

بودجه ریزی برنامه ای :
در روش بودجه ریزی برنامه ای ،اعتبارات بر حسب وظایف ،برنامه ها و فعالیتهایی که سازمان دولتی در سال مالی اجرای بودجه برای نیل به اهداف خود باید انجام دهد،پیش بینی می شود. به عبارت دیگر بر بودجه برنامه ای مشخص می شود که دولت و سازمانهای دولتی در سال مالی اجرای بودجه ، اولاً دارای چه اهداف،وظایف و مقاصد مصوب می باشند و ثانیاًبرای نیل به اهداف و مقاصد مذکور باید کدام برنامه ها و عملیات را با چه میزان اعتبار انجام دهند.(فرج وند،1380، 201)
بودجه از دیدگاه مسائل مدیریت از برنامه ریزی،سازمان دادن،هدایت و رهبری،کنترل و نظارت بحث می کند و به این طریق حرکتهای بودجه می باید در چارچوب مقررات و قوانین مصوب صورت گیرد.(فرزیب،1376، 13)
روش بودجه ریزی برنامه ای از سال 1949 در آمریکا به منظور اصلاح مدیریت سازمانهای دولتی عنوان گردید .در این سبک بودجه ریزی عملیات سازمان به شکل برنامه کار تنظیم و برای هر برنامه کار اعتبار منظور می گردد.بودجه برنامه ای نوعی طبقه بندی است که با ایجاد ارتباط میان مواد هزینه و عوامل بکار گرفته شده از یک طرف و نتایج کار بدست آمده از سوی دیگر نشان می دهد که در طی سال مالی چه کالاها و خدماتی به صورت محصول نهایی و یا فعالیتهای بخش دولتی در جهت نیل به اهداف اقتصادی و اجتماعی دولت تولید شده است .در نظام بودجه برنامه ای وظایف دولت در قالب های بزرگی که با هم همخوانی مشابهی دارد طبقه بندی می شود که این قالبها از زیر مجموعه قالبهای کوچکتر تشکیل شده است .این قالبهای کوچک نیز از زیر  مجموعه های قالبهای کوچکتری تشکیل می شود. هرکدام از این قالبهای کوچکتر یکی از وظایف دولت است که بعهده یکی یا چند دستگاه اجرایی قرار داده شده است و اختصاص اعتبار به هر یک از دستگاههای اجرایی مستلزم اجرای برنامه کار است .(الماسی،1387، 162)
 در این نوع بودجه بندی وظایف اساسی دولت بطور منظم بین بخشهای مختلف برنامه ، وظایف ، عملیات و فعالیتها یا طرحها تقسیم و طبقه بندی می شود .
در این نوع بودجه ریزی مشخص می شود که دولت و دستگاههای اجرایی : اولاً در سال بودجه ای دارای چه اهداف ، وظایف و مقاصد مصوب می باشند . ثانیاً برای نیل به اهداف و مقاصد مذکور باید کدام برنامه ها ، عملیات و فعالیتها را با چه میزان از اعتبارات انجام دهند . (شفاف سازی بودجه) .(الماسی،1387، 162)
و...